Inflatie

Afgelopen week is er in de pers veel aandacht geweest voor oplopende inflatie. En specifieker wat voor gevolgen dit kan hebben op de financiële markten. Wat is eigenlijk inflatie?

Inflatie is te omschrijven als het stijgen van het algemene prijspeil in de economie. Het wordt ook wel geldontwaarding genoemd. Iedereen ervaart dit bij het doen van boodschappen. Het betekent dat je steeds minder kunt kopen met hetzelfde geld. Veel gepensioneerden kunnen hierover meepraten. Het pensioeninkomen blijft gelijk (of is gekort bij sommige pensioenfondsen) waardoor een steeds groter deel van het inkomen besteed moet worden aan huishoudelijke uitgaven. Logisch gevolg is dat er minder overblijft voor andere vaak leukere zaken.

Hoe wordt dit gemeten?
Alle goederen en diensten die mensen aanschaffen tellen mee in de berekening. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) berekent dit jaarlijks en noteert dit op als een indexcijfer. Een beginjaar wordt op 100 gesteld en 10 jaar later noteert deze index bijvoorbeeld 120. Dit betekent dat een consument in 10 jaar tijd voor dezelfde boodschappen 20 % meer moet betalen.
Tegenwoordig wordt met big data een nauwkeurig beeld van ons bestedingspatroon gekregen. Wonen, energie, voedsel, kleding, vervoer en nog vele andere rubrieken worden intensief gevolgd.
Elk artikel speelt een rol, maar wonen en energie nemen bij de meeste huishoudens een grote hap uit het maandelijkse inkomen. En dus wegen ze zwaarder mee in de berekening dan andere artikelen. Zo wordt het samengesteld gewogen indexcijfer bepaald.

Welke vormen van inflatie zijn er ?
Bedrijven zullen de gestegen kosten van grondstoffen en lonen van werknemers doorberekenen in de prijzen van hun producten en diensten. Een bakker zal, om zijn verdiensten gelijk te houden, zijn producten in prijs moeten verhogen of meer moeten gaan verkopen. Dit noemen we kosteninflatie. Daarnaast kennen we ook bestedingsinflatie. Dit ontstaat in een situatie van overbesteding. Momenteel speelt dit bij veel grondstoffen zoals hout of staal. Er is veel vraag en de productiecapaciteit is volledig benut of kan niet snel genoeg worden opgestart of vergroot. Je ziet dan vaak in een korte periode behoorlijke prijsstijgingen.

Extreme vorm van inflatie
Als het algehele prijspeil heel snel en hard oploopt, kan er sprake zijn van hyperinflatie. In 1923 werd Duitsland hiermee geconfronteerd. Voor een brood moest de bevolking destijds miljarden D-Mark betalen. Een restaurant kon enkele keren per dag de prijzen op de menukaart naar boven bijstellen. Recenter kwam Zimbabwe regelmatig in het nieuws met ongekend hoge inflatiecijfers van miljoenen procenten op jaarbasis. De hele economie van een land wordt dan ontwricht. Mensen zien hun hele bezit in een hele korte periode als sneeuw voor de zon verdwijnen. De enige manier voor deze mensen om dan te overleven is terug te keren naar ruilhandel.

Rol van de overheid
De overheid heeft meerdere petten op. Als werkgever van onder meer ziekenhuispersoneel en ambtenaren is de overheid gebaat bij een lage inflatie zodat vakbonden geen hoge looneisen stellen. Als leverancier van diensten zoals rijbewijs of paspoort wil ze graag tegen kostprijs werken. Toch zien we bij lagere overheden ook vaak dat bijvoorbeeld de Onroerende Zaak Belasting (OZB) gebruikt wordt om gaten in de lokale begroting te dichten. Per saldo zorgt de overheid zelf ook voor inflatie.

Wat kun je doen om je hier tegen te wapenen?
Je kunt fysieke spullen zoals grondstoffen of kunst kopen. Het probleem is vaak dat je het wel ergens moet kunnen opslaan. Vastgoed is ook een mogelijkheid. Probleem hierbij is dat de prijzen hoog zijn en er veel overdrachtsbelasting verschuldigd is. Fysiek goud en zilver worden dan ook vaak genoemd. Probleem hierbij is ook het opslaan en het levert geen inkomsten op. Beleggen in met name aandelen blijkt op lange termijn het beste medicijn te zijn om de koopkrachtdaling als gevolg van inflatie tegen te gaan.

Bas Simons en Pim Lavrijsen zijn adviseurs in vermogen en beleggen. Beiden zijn partners in HIP Capital.

Pim woont samen met zijn vrouw Gidy en hun drie kinderen in Bladel. Hij is een geboren en getogen Brabander. Pim heeft bedrijfseconomie gestudeerd aan de universiteit van Tilburg. Als specialist kan Pim bouwen op 25 jaar beleggingservaring, opgedaan bij verschillende Rabobanken in het zuiden van ons land.

Bas is opgegroeid in Apeldoorn en heeft economie gestudeerd aan de Landbouwuniversiteit Wageningen. Samen met zijn vrouw Edith en hun vier kinderen woont hij in Loon op Zand. Bas is vrijwel zijn hele carrière actief als zelfstandig ondernemer binnen de financiële dienstverlening en heeft in die tijd veel ervaring