vrijdag 29 maart 2024
Onze Lieve Vrouwe Gilde Zeelst stamt uit 1269

Tentoonstelling over gilden Veldhoven

Centrum – Onder de naam ‘Veldhoven in Beeld’ presenteert de bibliotheek in mei tot en met augustus de rijke historie van onze gildeverenigingen. De historische foto’s en filmpjes zijn te zien op een geweldig groot scherm, een soort platte TV die met de vingers is te bedienen.  In het museum Oude Slot staat eenzelfde soort scherm.

Het thema is de geschiedenis van de vijf Veldhovense gilden, ook wel schutterijen of schuttersgilden genoemd. De oudste stamt uit 1269. De vele foto’s en filmpjes gaan over de rijke historie, de gebruiken en gewoonten, de attributen en wedstrijden van het gilde. Echte gildeattributen zoals een kruisboog en een vendel staan tentoongesteld. Binnenkort zijn er ook lezingen over het gilde, een trommelworkshop voor de jeugd en een demonstratie vendelzwaaien. Kijk voor meer informatie op www.bibliotheekveldhoven.nl/gilden

Wat zijn gilden?

De meeste gilden zijn in de 13e eeuw opgericht met als hoofdtaken het beschermen van de burgers en het handhaven van de orde. Hedendaagse orde- en hulpdiensten zoals de politie en brandweer bestonden in die tijd nog niet en daarom moesten inwoners van een stad of dorp zelf zorgen voor de orde, rust en veiligheid. Het woord ‘schut’ in de benamingen ‘schutterijen’ en ‘schuttersgilden’ staat dan ook niet voor schutter maar voor beschutting, oftewel bescherming.

De verdediging van de steden is tegenwoordig geen taak meer van de gilden. Maar de traditioneel uitgedoste schutterslieden nemen hun wapens, trommen en vendels graag ter hand om via wedstrijden te bepalen wie de beste is. Binnen een gilde gebeurt dit door middel van het ‘Koningsschieten’. Gilden houden ook onderling wedstrijden en op al deze ontmoetingen worden de prijzen als zilveren schilden uitgereikt. Elk gilde is trots op zijn zilver en bewaart het met de grootste zorg.

Omdat gilden meestal rondom een kerk ontstonden zijn ze veelal aan een kerk verbonden. Veldhoven is hiervan een mooi voorbeeld: Veldhoven is samengevoegd uit diverse kerkdorpen met hun eigen gilden. Zodoende telt Veldhoven nog steeds vijf gilden: het Onze Lieve Vrouwe Gilde Zeelst uit 1269, het St. Jan Baptist Gilde Oerle uit 1321, het St. Joris Gilde Zeelst uit 1639 en het St. Lambertus Gilde Meerveldhoven uit 1886. De ouderdom van het St. Caecilia Gilde Veldhoven is helaas niet vast te stellen, bij een grote brand in 1845 is een groot deel van de bezittingen van het gilde verloren gegaan.