Omroep Veldhoven Altijd in jouw buurt!
Tijdens het archeologisch onderzoek aan de Roskam, dat plaatsvindt op de plek waar de komende jaren de woonwijk Huysackers ontstaat, is een bijzondere vondst gedaan: een goed bewaard grafveld uit de vroege middeleeuwen. Het dateert uit de periode 675 -725. Archeologen graven dit grafveld nu op, samen met een groep specialisten en studenten van de Universiteit Leiden. Dit gebeurt vanaf vandaag tot en met 27 mei.
Sinds oktober 2016 is ruim 15 hectare van het gebied in opdracht van de gemeente opgegraven. Tot op heden hadden de opgravingen vooral veel en goed bewaarde bewoningssporen opgeleverd, die dateren vanaf de midden bronstijd (circa 1500 voor Christus) – het tijdperk waaruit ook de Oerlese grafheuvels van Toterfout-Halve Mijl stammen- tot in de late middeleeuwen (circa 1300 na Christus). De bewoningssporen bestaan vooral uit de grondsporen van vele tientallen boerderijen, schuren, stallen, waterputten, greppels en oude zandwegen. Uit deze grondsporen zijn door de archeologen veel vondsten van aardewerk, steen, metaal en hout verzameld. Vaak in de vorm van nederzettingsafval, maar soms ook hele – bewust begraven – voorwerpen van hout, metaal en aardewerk. Het grafveld kwam eind maart als een verrassing aan het licht en is na ontdekking weer afgedekt om het op een later tijdstip goed voorbereid te kunnen opgraven.
Een Merovingisch familiegrafveld
De periode van ca 450 tot 725 wordt ook wel de Merovingische tijd genoemd. Het is de periode na de Romeinse overheersing waarin beetje bij beetje deze – grotendeels ontvolkte – streken opnieuw worden gekoloniseerd. In die tijd regeerde het Merovingische koningshuis over het Frankische Rijk, waartoe ook deze streken behoorden. Archeologen spreken daarom meestal van Merovingische grafvelden. In de jaren zeventig van de vorige eeuw werden in Veldhoven al twee Merovingische grafvelden (deels)opgegraven, een op de plek van het zwembad D’n Ekkerman, de andere nabij de oprit naar parkeerplaats Oeienbosch.
Het huidige grafveld bestaat uit 21 begravingen die zijn aangelegd op een (voormalig) erf van een Merovingische boerderij. In de oudste graven zijn vermoedelijk de lichamen van de overleden bewoners van de boerderij begraven. Een generatie later zijn op die plek nog nazaten van de eerste bewoners begraven. Het gaat dus om een vrij compact familiegrafveld, althans, dat wordt nu gedacht.
Kamergraven met bijzondere bijgiften
De eerste generatie graven zijn waarschijnlijk zogenoemde ‘kamergraven’, waarin de grafkist in een met planken beschoeide grotere ‘ondergrondse kamer’ is geplaatst. De tweede generatie graven zijn vooral kistbegravingen, geplaatst in een uitgegraven grafkuil.
De overledenen kregen vaak bijzondere persoonlijke bijgiften mee, zoals bij mannen krijgeruitrustingen met zwaarden, een lans en een schild. Vrouwen en kinderen werden regelmatig begraven met fraaie kralensnoeren, mantelspelden en hangers, ingelegd met halfedelsteen. Soms kreeg de overledene zelfs een gouden muntje mee in de mond, voor de overtocht naar het rijk der voorvaderen. In bijgaande reconstructies worden wat van die voorwerpen getoond.
Het grafveld is compact en weinig verstoord door latere activiteiten.
Wanneer en door wie?
Van 17 tot 27 mei wordt het grafveld opgegraven door leden van het vaste team van opgravingsbureaus Archol-ADC en een speciaal hiervoor samengestelde groep specialisten en studenten van de Universiteit Leiden, onder leiding van kenner bij uitstek van Merovingsche grafvelden, professor Frans Theuws.
De kunst is nu de graven in drie teams van enkele archeologen één voor één minutieus op te graven en te documenteren. Vaak vragen de broze voorwerpen van roestige stukken ijzer, brons, edelmetaal, aardewerk en glas veel aandacht en geduld. Soms worden roestige ijzeren voorwerpen zoals zwaarden en riembeslag – ingewikkeld in gipsverband – als één blok geborgen om vervolgens in een restauratieatelier – na röntgenopnamen- nauwkeurig te worden uitgeprepareerd. Van de skeletten is in de zure grond nauwelijks wat overgebleven. Hout van de grafbekisting is al lang geleden vergaan.
Waar?
Het onderzoek vindt plaats direct ten noorden van de Roskam. Dit is de verbindingsweg tussen Sondervick en Zittard. De opgraving bevindt zich wat meer aan de kant van Zittard, maar is duidelijk te herkennen.
Meekijken?
Rondom het grafveld staat een hek en er is 24 uurs camerabewaking aanwezig. Op de bewakingscamera is ook een webcam geïnstalleerd, waardoor het voor iedereen mogelijk is om online alle werkzaamheden te kunnen volgen.
Eén tot twee keer per week geven de archeologen een rondleiding, te beginnen op vrijdagmiddag 19 mei om 15.00 uur. De volgende rondleidingen worden aangegeven op deze website.
