We hebben het waarschijnlijk allemaal meegekregen: de Eritrese conferentie in Koningshof afgelopen week. Het is zelfs landelijk nieuws geworden. Er is veel gebeurd in een korte tijd, maar wat eigenlijk? We schetsen een chronologisch overzicht voor je.
Dinsdag 11 april
De landelijke media pikken een bericht op waarin verteld wordt dat een Eritrese toppoliticus naar Nederland komt. Dit melden radioprogramma Argos en platform OneWorld. Uit vertrouwelijke e-mails uit Den Haag blijkt dat de 13de YPFDJ-conferentie in Nederland wordt gehouden. Dit is een conferentie van de jongerenpartij van president Afewerki, alsmede de enige toegestane partij in Eritrea. Als eregast zou Yemane Gebreab komen, de rechterhand van de president.
De ministeries in Den Haag zien deze conferentie vooral als een poging om meer gevluchte Nederlandse Eritreeërs te overtuigen en om het gedachtegoed van Afewerki in Europa te versterken. Er wordt onderzocht of dat de komst van Gebreab voorkomen kan worden.
Woensdag 12 april
Inmiddels is het bekend geworden dat de conferentie in Koningshof Veldhoven plaats gaat vinden. Een woordvoerder van de gemeente heeft dit bevestigd. De conferentie begint op donderdagavond en zou tot en met zondag duren. Ongeveer 600 Eritreeërs vanuit heel Europa worden verwacht. Het kabinet ziet het bezoek van Gebreab niet als officieel bezoek, dus wordt er vanuit Nederland niets gefaciliteerd. Op dit moment heeft de gemeente Veldhoven geen redenen om de conferentie te verbieden, omdat het om een besloten bijeenkomst gaat.
Critici uit de Eritrese gemeenschap zijn het echter niet eens met deze beslissing van de gemeente en roepen op om aangifte te doen tegen de jongerenpartij. Onder andere de voormalige staatssecretaris van Financiën Kubrom Dafla Hosabay, inmiddels ook woonachtig in Nederland, doet de oproep via Facebook. Hij stelt hierin dat de veiligheid van de Nederlandse Eritrese gemeenschap in gevaar komt door de conferentie. Hij neemt contact op met de gemeente voor een demonstratie.
Vandaag blijkt ook dat de gemeente al twee weken weet dat de conferentie plaats gaat vinden, maar dat het dinsdag 11 april via de media pas bekend werd gemaakt wie er daadwerkelijk zou spreken.
Donderdag 13 april
Het contact tussen Hosabay en de gemeente heeft plaatsgevonden en er is een oproep gedaan binnen de Nederlandse Eritrese gemeenschap om te demonstreren bij de ingang van Koningshof. Via een online petitie hoopt Hosabay zoveel mogelijk mensen op te kunnen trommelen om vrijdag en zaterdag bij de ingang aanwezig te zijn.
Onderzoekers en critici waarschuwen tevens voor ‘de lange arm’ van het regime. Het zou door middel van afpersing en intimidatie invloed houden op Eritreeërs in het buitenland. Wie bijvoorbeeld geen 2 procent van zijn inkomsten als ‘belasting’ betaalt kan problemen krijgen met aanvragen van officiële documenten bij o.a. de ambassade.
De oproep om te demonstreren is gelezen en gehoord en al snel zijn er veel Eritreeërs op de been. Ze staan bij de ingang van Koningshof sinds ongeveer 14.30 uur. Veel media komen af op de demonstratie. Twee uur later, rond 16.30 uur, probeert een auto met daarin de diplomaat Solomon Mehari het terrein te betreden. Zijn auto wordt echter bestormd en hij besluit om te keren en te vertrekken.
De sfeer wordt grimmiger. Rond 19.15 uur besluiten opstandelingen om meer terrein te winnen en proberen richting de entree van Koningshof te komen. Ze worden stevig geweerd door de aanwezige politie. Rond 19.40 uur mondt het uit in het arresteren van demonstranten. De politie houdt twee voorbijkomende streekbussen aan en sommeert de inzittenden om de bus te verlaten. De bussen worden in overleg met de vervoerder overgenomen door de politie om maar liefst 128 arrestanten te vervoeren naar het politiebureau in Eindhoven.
Veldhoven verbiedt conferentie met omstreden diplomaat Eritrea na rellen demonstranten https://t.co/QOsMp3HlbD (foto: SQ Vision) pic.twitter.com/TaGGRg4qM1
— RTL Nieuws (@RTLnieuws) April 13, 2017
Inmiddels is ook bekend geworden dat de gemeente Veldhoven de conferentie verboden heeft, vanwege de opstand, de arrestaties en de daarmee in gevaar gekomen veiligheid voor Veldhoven. Burgemeester Mikkers heeft ‘signalen’ gekregen die de veiligheid nog meer in gevaar kunnen brengen. Welke signalen dit zijn kan hij niet verduidelijken. Het besluit is genomen in overleg met het Openbaar Ministerie, de politie en Koningshof.
Na dit nieuws vertelt Jan Brouwer, hoogleraar Algemene Rechtswetenschap van de Rijksuniversiteit Groningen, dat burgemeester Mikkers de conferentie helemaal niet mag verbieden en terug zal worden gefloten door de rechter. Hij beroept zich op het recht in Nederland van vrije vergadering. Een burgemeester zou een conferentie niet preventief kunnen verbieden. Het bestormen van een auto door demonstranten wordt hierbij niet gezien als legitieme reden voor een verbod. Ook de signalen die Mikkers doorkreeg worden door Brouwer gezien als ‘een bekend smoesje’. De Eritreeërs zullen al weg zijn op het moment dat de rechter uitspraak doet.
Vrijdag 14 april
De politie Brabant brengt het nieuws naar buiten dat alle opgepakte betogers zijn vrijgelaten. Achteraf blijken het er ‘maar’ 50 te zijn, een stuk minder dan de eerder gemelde 128. Later blijken het er tóch 128 te zijn. Het doel van de demonstranten was de conferentie niet door te laten gaan door middel van geweld en dat is gelukt. Vandaag is de politie, in de vorm van ME-bussen, uit voorzorg nog aanwezig bij Koningshof. Het complex zelf is volledig afgesloten.
Koningshof in #Veldhoven lijkt daags na de protesten van Eritreeërs wel een belegerde vesting! Niemand komt het terrein op #ob pic.twitter.com/PsbPCY9Ec5
— René van Hoof (@renevanhoof) April 14, 2017
De inmiddels verboden conferentie gaat toch van start. Dit wordt bekend via foto’s en filmpjes op sociale media. Burgemeester Mikkers krijgt in een kort geding, aangespannen door de Stichting Nederlands Eritrees Platform, gelijk van de rechter. De conferentie blijft verboden, omdat Mikkers zich niet heeft bemoeid met de inhoud van de conferentie.
Hosabay, de organisator achter de eerste demonstratie, denkt weer na over een tweede demonstratie nu de conferentie toch begonnen is. Hij heeft een aanvraag ingediend bij de gemeente.
Uit de uitspraak van de rechter blijkt dat Koningshof vanavond voor 20.00 uur volledig leeg moet zijn. De wegen rondom Koningshof zijn afgesloten en alleen toegankelijk voor bestemmingsverkeer. Uit de uitspraak bleek nog meer dat Koningshof al maanden in gesprek was met de organisatie van het evenement zonder de gemeente in te lichten. De organisatie heeft zelf ook 60 ordehandhavers ingeschakeld voor het evenement. Burgemeester Mikkers is hier zeer ontevreden over. Door de organisatie wordt nog geprobeerd om de conferentiebezoekers in het hotel te laten overnachten, maar dat is niet toegestaan. Volgens de burgemeester hebben ze al 24 uur ‘respijt’ gekregen. De demonstranten zijn erg blij. Naar eigen zeggen hebben ze hun doel behaald.
In de avond worden alle 540 Eritreeërs in bussen weggevoerd van het terrein. Ze zijn onder begeleiding van de politie naar hotels en andere overnachtingsadressen gebracht.
Eritreeërs Veldhoven worden afgevoerd met bussen https://t.co/aIllHpoNIs pic.twitter.com/kboU1NAgyW
— RTL Nieuws (@RTLnieuws) April 14, 2017
Zaterdag 15 april
De rust is teruggekeerd bij Koningshof. Waar eerder talloze politieagenten aanwezig waren, staan er nu nog maar twee bij de ingang te surveilleren. De demonstranten blijven weg en het congres is voorbij.
Later komt naar buiten dat de Eritrese ambassade de kosten voor het organiseren van de conferentie bij de Nederlandse Eritreeërs heeft afgetroggeld. Mensen die (onder druk) € 50 betaalden kregen een toegangsbewijs, mensen die dat niet deden een kruis achter hun naam.
Koningshof wordt de komende dagen nog in de gaten gehouden door de politie. Dit naar aanleiding van bedreigingen richting de burgemeester via sociale media. Zaterdag en zondag blijft Koningshof gesloten voor publiek.
Zondag 16 april
De organisatie van het Eritrese congres zegt dat de conferentie onder valse voorwendselen is verboden. Er zou een politieke motivatie achter zitten en het is een schending van de vrijheid van meningsuiting en het recht op samenkomst. Volgens de organisatie was de veiligheid nooit in het gevaar gebracht. De burgemeester en de rechter blijven echter bij hun besluit.
Wie er voor de totale kosten van alles op gaat draaien is nog niet bekend.